Dobór odpowiedniego bomu

Choć wybór bomu jest znacznie mniej skomplikowany od znalezienia odpowiedniego masztu, żagla czy statecznika, aby uzyskać najlepsze osiągi z naszego pędnika, a jednocześnie zapewnić sobie maksimum komfortu, warto poznać trochę teorii. Elementy na jakie powinniśmy zwrócić szczególną uwagę to: konstrukcja, kształt, ergonomia i parametry bomu.

Konstrukcja

Współczesne bomy, biorąc pod uwagę materiał z jakich zbudowane są ich rurki, możemy podzielić na dwa rodzaje: aluminiowe i węglowe. Pierwszy z nich stosowany jest przeważnie w tańszych bomach, głównie przeznaczonych do rekreacyjnego windsurfingu. Bomy węglowe najczęściej dedykowane są do bardziej wyczynowego sprzętu, szczególnie do dużych żagli regatowych, choć nie tylko. To co natychmiast zauważymy porównując te dwie technologie, to wyraźna różnica w sztywności i lekkości na korzyść bomów węglowych. Dlatego stosuje je się wszędzie tam, gdzie kluczową rolę odgrywa niewielka waga i sztywność całego pędnika. W przypadku rekreacyjnego sprzętu tak wyśrubowane parametry nie są konieczne, dlatego znacznie tańsza konstrukcja z aluminium znakomicie spełnia swoje zadanie. Jeśli szukasz swojego pierwszego bomu, z pewnością wystarczy ci dobry model aluminiowy.

Bom aluminiowy Unifiber TAPERED Monocoque

Bom węglowy Unifiber PP (OVAL) Monocoque

Sztywność bomu zależy nie tylko od materiału z jakiego wykonano rurki, ale też ze sposobu w jaki przechodzą przez głowicę. Tutaj również wyróżniamy dwa rodzaje konstrukcji - bomy ze skręcaną głowicą oraz bomy z jednoczęściową rurką. Typ skręcany najczęściej spotykany jest w starszych/rekreacyjnych bomach. Taki bom składa się z dwóch osobnych rurek, łączonych z głowicą za pomocą wkrętów. Jest to tania i prosta konstrukcja, ale nie zapewnia najlepszej sztywności - na łączeniach z głowicą potrafią powstawać drobne luzy. W drugim rodzaju rurka bomu składa się z jednego kawałka i w całości przechodzi przez głowicę. Ta metoda zapewnia nie tylko lepszą sztywność, ale też poprawia wytrzymałość bomu.

Bom ze skręcaną głowicą

Bom z jednoczęściową rurką

Przyglądając się głowicy warto zwrócić uwagę na klamrę do zapinania bomu na maszcie. Nowoczesny bom powinien umożliwiać zapięcie na dwóch rodzajach masztów: SDM (regularna średnica) oraz RDM (zmniejszona średnica). W tym celu najczęściej stosuje się specjalne nakładki, zwane reduktorami, które po założeniu na wewnętrzną ściankę klamry (lub bezpośrednio na maszt) zmniejszają średnicę objęcia masztu, co pozwala na pewne i sztywne zapięcie bomu na maszcie RDM. Po zdjęciu reduktora średnica klamry odpowiada średnicy masztu SDM. W niektórych głowicach możemy też znaleźć tak skonstruowane klamry, które potrafią dostosować swoje średnice bez użycia reduktorów (np. bom Unifiber Allround).

Głowica ze zintegrowanym reduktorem do masztu RDM

Kształt

Obecnie na rynku dominują dwa kształty bomów - klasyczny i nowoczesny „C”. Bomy klasyczne są węższe przy głowicy, a ich kształt podąża za ułożeniem żagla wypełnionego wiatrem. Nowoczesne bomy o kształcie „C” mają wyraźnie szerszy front i rurki prowadzone bardziej równolegle, często też zakończone są szerszym nokiem. Dla windsurferów, którzy pływają z ręką masztową trzymającą bom podchwytem, klasyczny bom może wydać się bardziej komfortowy. Z kolei preferujący uchwyt nachwytem docenią równe ułożenie dłoni na bomie w kształcie „C”. Który kształt wybierzemy zależy od naszych preferencji. Warto jednak zauważyć, że coraz więcej windsurferów sięga po nowoczesne kształty z uwagi na ogólnie bardziej komfortowe równoległe ułożenie ciała względem pędnika podczas ślizgu.

Klasyczny kształt bomu

Nowoczesny kształt C-Shape

Ergonomia

Nawet najlepiej skonstruowany bom może nie przypaść tobie do gustu, jeśli jego rurki nie będą dopasowane do budowy twojej dłoni. Wśród bomów znajdziemy modele z rurkami o większej średnicy (ok. 29 mm), o zwężonej średnicy (ok. 26 mm), w kształcie V lub nawet lekko eliptyczne. W przypadku średnicy sprawa jest prosta - osoby z dużymi dłońmi raczej powinny sięgnąć po bomy z grubszymi rurkami. I na odwrót - jeśli masz małe dłonie, węższa średnica prawdopodobnie wyda się bardziej komfortowa. Nie jest to jednak jakaś żelazna reguła, dlatego przed zakupem bomu wskazane jest sprawdzenie jak nasza dłoń układa się na interesującym nas modelu. Podobnie sprawa wygląda w przypadku bomów z rurkami o nieregularnym kształcie, jak np. UNIFIBER VGRIP Monocoque, w którym znajdziemy rurki o przekroju przypominającym kształt V. Koncepcja opiera się na założeniu, że uchwyt jest bardziej ergonomiczny, jeśli rurka po wewnętrznej stronie bomu (tam gdzie zaginamy palce) jest nieco węższa od strony zewnętrznej (bliżej nadgarstka). I faktycznie część windsurferów preferuje takie rozwiązanie, szczególnie pływających freeride’owo. Mniej entuzjastycznie do tego pomysłu podchodzą osoby pływające na falach czy bawiące się we freestyle. Tak więc ponownie polecamy osobiste sprawdzenie układu dłoni na bomie. Z technicznego punktu widzenia bomy „V” są trochę sztywniejsze i mocniejsze od tradycyjnych.

Jaki bom byśmy nie kupili, o jego ostatecznym komforcie zadecyduje wysokość położenia na maszcie. Jeśli nie masz pewności jak wysoko go przypiąć, proponujemy stanąć na desce, podnieść pędnik do pozycji pionowej i ustawić bom na wysokości ramion. To powinna być dobra pozycja wyjściowa. Jeśli później okaże się, że masz problemy z wejściem w ślizg, albo płynąc w ślizgu czujesz zbyt mocne obciążenie tylnej nogi - obniż bom o parę centymetrów. Jeśli w ślizgu za bardzo czujesz nacisk na przednią nogę i pojawiają się problemy z utrzymaniem stabilnej pozycji przy dużej prędkości - podnieś go trochę do góry.

Parametry

Ostatnią rzeczą, na jaką koniecznie należy zwrocić uwagę przy wyborze bomu, są jego parametry określające zakres możliwego rozsunięcia rurek. Praktycznie większość bomów umożliwia regulację długości, dzięki czemu możemy użyć jednego bomu do kilku żagli o różnych rozmiarach. Bardzo ważne jest, aby nie wybierać takiego bomu, który będzie pasował do naszego docelowego żagla dopiero po maksymalnym rozsunięciu rurek. Jeśli np. nasz żagiel wymaga bomu o długości 200 cm, to nie wybieramy modelu z zakresem rozpiętości 160-200 cm. Bom rozsunięty do maksymalnej długości jest najmniej sztywny i znacznie bardziej podanty na uszkodzenie. Warto zostawić sobie nawet kilkanaście cm zapasu. Dlatego bezpieczniej będzie do wspomnianego żagla sięgnąć po bom z zakresm np. 175-215.