Bardzo ważny a często niedoceniany - statecznik
Gdybyśmy mieli wybrać jeden najmniej doceniamy element windsurfingowego wyposażenia, prawdopodobnie byłby to statecznik. Prawie ciągle pod wodą, nie wzbudza takiego zainteresowania jak deska czy żagiel, a jednak wykonuje dla nas jedno z najważniejszych zadań. To właśnie on decyduje o tym jak m.in. szybko i łatwo wejdziemy w ślizg, czy nasza deska będzie łatwa do kontrolowania na wodzie, jak zwinnie skręci podczas zwrotu czy wyskoczy na fali. Zazwyczaj kupując nową deskę otrzymujemy w komplecie całkiem przyzwoity statecznik, który przez jakiś czas w zupełności będzie nam wystarczał. Jednak w miarę rozbudowywania naszego zestawu żagli, dążeniu do coraz lepszych osiągów, warto pomyśleć o wymianie lub dodaniu do kolekcji następnego fina.
Rodzaje stateczników
Wśród stateczników znajdziemy wiele różnorakich kształtów. Te dłuższe, prostsze i węższe zazwyczaj przeznaczone są do osiągania wyższych prędkości. Krótsze, z zakrzywioną końcówką płetwy, służą bardziej manewrowej zabawie. To dość ogólny podział, który dopiero wprowadza nas w dalsze tajniki ich budowy. Mniej rzucającą się w oczy cechą jest grubość stateczników. Grubsze finy generują większą moc przy słabszym wietrze, ale nie gwarantują tak wysokich prędkości jak cieńsze modele. Kolejną cechą, której już na pewno nie dostrzeżemy gołym okiem, jest elastyczność płetwy. Sztywniejsze stateczniki przeważnie nastawione są na prędkość, z kolei te bardziej elastyczne ułatwiają kontrolę i manewrowość. Odpowiednią elastyczność płetwy projektanci uzyskują manipulując grubością oraz użytymi w konstrukcji materiałami. Generalnie grubsze finy są sztywniejsze od cieńszych, a te zbudowane z żywicy poliestrowej czy winylu mniej sztywne od tych, w których znajdziemy takie materiały jak G10 i węgiel. Elastyczność statecznika możemy poglądowo sprawdzić wyginając końcówkę płetwy.
Skrzynki statecznikowe
Przyglądając się budowie stateczników zauważymy też różne kształty główek (podstaw). Wynika to z zastosowania w deskach kilku odmiennych typów skrzynek statecznikowych. Dłuższe finy wymagają głębszego i sztywniejszego osadzenia w desce, te najbardziej krótkie muszą się zmieścić w cienkich rufach desek wave. Aktualnie na rynku stosowane są następujące rodzaje skrzynek statecznikowych:
Deep Tuttle Box
Bardzo głęboka skrzynka z mocowaniem na dwie śruby. Stosowana w deskach race i slalom do najdłuższych stateczników.
Tuttle Box
Również z mocowaniem na dwie śruby, nieco płytsza od wersji Deep. Stosowana w deskach slalom i speed do długich i średnich stateczników. Pasują do skrzynki Deep Tuttle.
Power Box
Płytsza i mocowana tylko jedną śrubą, zapewnia dobrą sztywność krótszym statecznikom przeznaczonym do freeride’u, freestyle’u, slalomu i speedsurfingu.
US Box
Bardzo płytka skrzynka, w której statecznik wsuwamy w szynę statecznikową i mocujemy przykręcając małą śrubką od dołu. Stosowana z uwagi na bardzo cienkie rufy w deskach wave i freestyle. Jako jedyna umożliwia regulowanie położenia statecznika w desce.
Slot Box
System stosowany w deskach wave, dostosowany do mocowania małych bocznych finów w modelach z wieloma statecznikami.
Kształty stateczników
Jak widzicie, zbudowanie jednego uniwersalnego statecznika jest praktycznie niemożliwe. Zupełnie inne model pożądane są do pływania regatowego z dużymi żaglami, a totalnie odmienne do surfowania po falach. Każda odmiana windsurfingu, czy to będzie freeride, slalom, formuła, freestyle czy wave, wymaga specyficznego kształtu i konstrukcji statecznika. Oto najczęściej spotykane rodzaje finów:
Stateczniki race
Bardzo długie, proste, smukłe, maksymalnie sztywne. Zbudowane z maty węglowej. Przykłady: Maui Ultra Fins Slalom Race Carbon, Select S1 Race
Stateczniki slalom
Krótsze od race, równie smukłe, sztywne, potrafią być lekko odchylone do tyłu. Zbudowane z maty węglowej lub G10. Przykłady: Maui Ultra Fins Slalom Pro, Select S1 Slam
Stateczniki freeride
Podobnej długości do slalomowych, jednak z mocniej zakrzywioną i bardziej elastyczną płetwą. Zbudowane głównie z G10, winylu lub kompozytów z zawartością węgla. Przykłady: Maui Ultra Fins X-Ride, Select
Stateczniki freestyle
Bardzo szerokie i krótkie, zapewniają szybkie wejście w ślizg, dobre przyspieszenie oraz znakomitą „skoczność deski” i małe opory podczas obrotów w trikach freestyle. Zbudowane z G10 lub kompozytów winylowych. Przykłady: Maui Ultra Fins Style, Select MX Evo, Unifiber Freestyle „Chop Chop”.
Stateczniki wave
Krótkie, z najbardziej zawiniętą płetwą. Gwarantują najlepszą manewrowość i kontrolę przy silnym wietrze. Stosowane w deskach przeznaczonych do pływania na falach. Mogą występować jako pojedyncze, centralnie montowane w desce, lub znacznie mniejsze - do bocznego mocowania na rufie. Zbudowane z G10 lub kompozytów winylowych. Przykłady: Maui Ultra Fins X-Wave, Select Wave X1 V4, Unifiber Wave.
Stateczniki bump&jump
stworzone do freeride’owego pływania na małych deskach przy silnym wietrze oraz do skoków. Zapewniają dobrą kontrolę i prędkość, a także całkiem przyzwoite manewry. Zbudowane z G10 lub kompozytów winylowych. Przykłady: Maui Ultra Fins Nospin Cross, Select Shock Bump’n Jump, Unifiber Freeride.
Stateczniki antygrass
Specjalistyczne finy do pływania po zarośniętych akwenach. Mają mocno pochyloną krawędź natarcia, dzięki czemu żadne „wodne zielsko” nie jest w stanie zatrzymać się na jej krawędzi. Występują w różnych rozmiarach i znajdują zastosowanie w deskach race, slalom, freeride oraz bump&jump. Zbudowane z G10 lub kompozytów winylowych. Przykłady: Maui Ultra Fins Slalom Weed, Select Power Delta, Unifiber Weed Slasher.
Stateczniki na płytką wodę
gdy głębokość akwenu nie pozwala na założenie długiego statecznika, a nasz żagiel nie współpracuje z małym finem, z pomocą przychodzą specjalne finy na płytką wodę. Potrafią być nawet o połowę krótsze od swoich standardowych odpowiedników. Swoją moc zawdzięczają bardzo szerokiej i nieco grubszej płetwie. Zbudowane z G10 lub kompozytów winylowych. Przykłady: Maui Ultra Fins Delta, Unifiber Shallow Rider.
Podsumowanie
Gdy już poznaliśmy główne rodzaje stateczników, można postawić najważniejsze pytanie - jaki statecznik mam wybrać do swojej deski? Przede wszystkim taki, który pasuje do niej przeznaczeniem (np. slalom), typem główki (np. Powerbox) i rozmiarem. Określając dobór odpowiedniej wielkości naszego fina, najprościej jest kierować się rekomendacjami producenta.
Orientacyjny, choć mniej dokładny, rozmiar można też poznać za pomocą uniwersalnych kalkulatorów stateczników na stronie: windsurfing.pl i surfertoday.com
Warto pamiętać, że bez dobrze dobranego fina nawet najlepsza deska nie popłynie tak, jak powinna. A to, co często wydaje nam się winą deski, np. problemy z wejściem w ślizg, spin-out'ami czy kontrolą przy silniejszym wietrze, można bardzo szybko rozwiązać, montując lepszy statecznik!
Jeżeli masz jakiekolwiek pytania lub potrzebujesz dodatkowej pomocy, skontaktuj się z nami.
EASY / SURF Team
Blog
Read
JP-Australia X-Winger PRO 88 (2024/2025) – kompaktowa deska do wszystkiego?
Tegoroczny X-Winger wygląda bardziej „rasowo”. Dziób i rufa zostały wysmuklone, a całość nie sprawia już wrażenia kwadratowej. Od strony rufy do połowy deski pojawiły się głębokie cut-outy, które nie tylko ułatwiają odklejenie się od wody, ale także pomagają szybciej wejść w ślizg.
CZYTAJ CAŁOŚĆRead
Odkryj windsurfing na nowo – poznaj Windsurfer LT
Od eksplozji popularności w latach 70. i 80. windsurfing przeszedł wiele przemian i trendów. Dziś jednak coraz więcej surferów na całym świecie wraca do korzeni tego sportu, łącząc nostalgię z nowoczesną technologią dzięki Windsurfer LT od Exocet.
CZYTAJ CAŁOŚĆRead
GA 2025: Żagle Cosmic, Matrix i Matrix-ME z nowym układem brytów
W sezonie 2025 GA Sails wprowadza prawdziwą rewolucję w konstrukcji żagli freerace i freeride. Modele Cosmic, Matrix oraz Matrix-ME otrzymały nowy Continuous Radial Panel Layout – system ułożenia paneli zgodnie z naturalnymi liniami naprężenia żagla.
CZYTAJ CAŁOŚĆ